Wat is een akte van cessie?

Met een ‘akte van cessie' wordt een vordering (schuld) overgedragen. Degene die afstand doet van een vordering heet ‘cedent’ en degene die de vordering verkrijgt heet ‘cessionaris’. De schuldenaar wordt ‘debitor cessus’ of ‘cessus’ genoemd.

Een cessie vindt bijvoorbeeld plaats:

  • bij factoring (schuldeiser verkoopt vorderingen aan incassobureau);
  • als waarborg voor een betalingsregeling (looncessie).

Factoring (verkoop van vorderingen)

Het opkopen van schulden komt veelvuldig voor. Grote incassobureaus kopen bijvoorbeeld een portefeuille telefoonvorderingen op tegen 50% van de waarde. Alles wat het incassobureau extra int is winst. Groot verschil met de normale werkzaamheden van het incassobureau is dat niet namens de schuldeiser wordt gehandeld, maar dat het incassobureau de nieuwe schuldeiser is geworden. Dit betekent dat bij betwisting van de vordering het incassobureau zelf moet aantonen dat er een overeenkomst is en dat de vordering niet is verjaard.

Vaak koopt het incassobureau niet alleen de bestaande maar ook de toekomstige vordering op. Er wordt dan een akte van cessie getekend waarbij de vorderingen die in de toekomst ontstaan worden overgedragen aan het incassobureau. Hier gaat het vaak mis. De Hoge Raad heeft namelijk bepaald dat op het moment van tekenen van de akte van cessie de vordering nog niet hoeft te bestaan maar de rechtsverhouding al wel moet bestaan. Het is dus niet mogelijk om een toekomstige vordering van een consument over te dragen terwijl de overeenkomst (bv het telefoonabonnement) nog gesloten moet worden. Er is dan geen geldige overdracht, d.w.z. het incassobureau is dan niet de nieuwe schuldeiser geworden.

UitsprakenMeer informatie

Rechtspraak:

Tuchtrecht:

Geen BTW over incassokosten bij gekochte vorderingen

Over de incassokosten mag bij de debiteur alleen BTW in rekening worden gebracht indien aan de volgende twee voorwaarden wordt voldaan:

  • de schuldeiser heeft de invordering uit handen geven, bijvoorbeeld aan een incassobureau of deurwaarder, en;
  • de schuldeiser is niet BTW-plichtig en kan dus de verschuldigde BTW aan het incassobureau of deurwaarder niet verrekenen.


Wanneer een telefoonmaatschappij zelf de vordering zou innen met een eigen incassoafdeling mag er geen BTW-opslag over de incassokosten berekend worden, want er is geen BTW over de werkzaamheden van deze afdeling verschuldigd. Wanneer ze de vordering uit handen geeft aan een incassobureau of deurwaarder, mag dat ook niet, want een telefoonmaatschappij is BTW-plichtig en kan de verschuldigde BTW verrekenen.

Maar hoe zit het met de verkoop van een vordering? De belastingdienst heeft bepaald dat de aankoop van een vordering niet als ‘BTW-activiteit’ wordt aangemerkt. Wanneer de telefoonmaatschappij de vordering verkoopt verschuift de vordering van een onderneming die BTW-plichtig is naar een ondernemer die over deze werkzaamheden niet BTW-plichtig is.
Toch mag ook dan geen BTW over de incassokosten worden berekend. Het incassobureau maakt dan immers in de rol van 'nieuwe schuldeiser' gebruik van een 'eigen' incassoafdeling en over deze ‘interne werkzaamheden’ is geen BTW verschuldigd.

Looncessie voor betalingsregeling

Soms wil een schuldeiser alleen akkoord gaan met een betalingsregeling wanneer de debiteur een 'akte van cessie' ondertekent. De akte van cessie zorgt er voor dat een deel van het recht op salaris overdragen wordt aan de schuldeiser. Deze overdracht duurt tot het moment dat de vordering van de schuldeiser is voldaan.
Het grootste voordeel voor de schuldeiser is dat de akte niet zo maar teruggedraaid kan worden en dat eventuele volgende beslagleggers in beginsel het nakijken hebben.
Voor de debiteur is de looncessie een belemmering om voor schuldhulpverlening in aanmerking te komen. Hij kan immers niet volledig over z'n inkomen beschikken. Wanneer de schuldeiser niet akkoord gaat met het aanbod en de akte niet wil intrekken, kan een verzoek om toelating wsnp worden ingediend.

Tegen een looncessie voor een betalingsregeling kan op verschillende manieren opgetreden worden:

Actio de pauliana

Andere schuldeisers worden door de looncessie benadeeld omdat beslag op het inkomen niets of minder oplevert. Zij (niet de schuldenaar) kunnen een actio de pauliana instellen om zo de cessie ongedaan te maken. Lastig is dat de schuldeiser moet aantonen dat de andere schuldeiser (cessionaris) wist of behoorde te weten dat de akte van cessie benadeling van andere schuldeisers tot gevolg zou hebben. Bovendien geldt het beroep op pauliana alleen voor de schuldeiser die daar zelf een beroep op doet. Bij meerdere schuldeisers moet elke schuldeiser afzonderlijk daar dus een beroep op doen.

Geen geldige overdracht
Een looncessie als voorwaarde voor een betalingsregeling is eigenlijk een overdracht van een vordering tot zekerheid. In de wet staat echter dat een overdracht tot zekerheid geen geldige overdracht is. De Hoge Raad heeft een uitspraak van het Hof Amsterdam die tot een dergelijk oordeel kwam bekrachtigd. Wanneer een beroep op de nietigheid wordt gedaan, mag de werkgever het loon niet meer aan de schuldeiser betalen. Ze loopt anders het risico dat de werknemer een loonvordering instelt.

Niet voor cessie vatbaar
Voor de diverse uitkeringen is ook nog afzonderlijk geregeld dat ze onvervreemdbaar zijn en niet vatbaar voor verpanding of belening. De uitkeringsinstantie zal dan (als het goed is) niet aan een cessie meewerken. Een aantal voorbeelden:

Het verlenen van een volmacht mag wel. Deze is echter te allen tijde in te trekken.

Beslagvrije voet
Indien de werknemer geen beroep op de nietigheid van de akte van cessie wil doen, is het in ieder geval van belang dat bij de looncessie de beslagvrije voet gerespecteerd wordt.

Looncessie bij consumentenkrediet

Het is bij het afsluiten van een consumentenkrediet niet toegestaan om een deel van het loon over te dragen. Een dergelijk beding is vernietigbaar. Dit is echter niet het geval wanneer er sprake is van een krediet verstrekt door de gemeentelijke kredietbank, en:

  • de kredietnemer een inkomen heeft dat niet meer bedraagt dan de toepasselijke bijstandsnorm, of;
  • in het kader van een schuldregeling (saneringskrediet).