Bijzondere bijstand voor schulden
Bijzondere bijstand voor de aflossing van een schuld is slechts in uitzonderlijke gevallen mogelijk. Volgens de wet is namelijk het recht op bijstand uitgesloten wanneer men tijdens het ontstaan van de schuld, of nadien beschikte over voldoende middelen van bestaan. Bovendien dient borgstelling voor een geldlening geen oplossing te zijn en er dient sprake te zijn van een zeer dringende reden om de schuld te betalen.
Voorbeeld 1
Betrokkene heeft een bijstandsuitkering en door omstandigheden wordt de huur een paar maanden niet betaald. Betaling van de huurschuld met bijzondere bijstand is dan niet mogelijk omdat ten tijde van het ontstaan van de schuld er voldoende inkomen was. Er zijn overigens gemeenten die daar wat ruimer mee omgaan, maar er is dan geen sprake van een recht op bijzondere bijstand.
Voorbeeld 2
Betrokkene heeft door persoonlijke omstandigheden een periode geen inkomsten gehad. Er is daardoor een huurachterstand ontstaan. Bijzondere bijstand is in deze situatie wel mogelijk.
Bij het ontstaan van een schuld zal doorgaans sprake zijn van een tekortschietend besef van verantwoordelijkheid. Het is dan mogelijk dat de bijstand voor de aflossing van een schuld in de vorm van een geldlening wordt verstrekt. Wanneer betrokkene psychisch behoorlijk in de war is zal dit anders zijn.
UitsprakenMeer informatie
Rechtspraak:
- Geen bijstand huurschuld, na detentie weer voldoende inkomen (Wajong)
- Geen bijstand huurschuld, betrokkene had tijdens ontstaan en nadien bijstandsuitkering
- Geen bijzondere bijstand huursubsidieschuld: ten tijde ontstaan schuld voldoende inkomen
- Geen bijstand voor opslag inboedel en aanschaf kleding
- Voorlopige voorziening bijstand energieschuld, dringende reden ivm minderjarige kinderen
- Geen bijstand energieschuld: geen bijzondere omstandigheden
- Tekortschietend besef verantwoordelijkheid: bijstand in vorm van geldlening 1
- Tekortschietend besef verantwoordelijkheid: bijstand in vorm van geldlening 2
- Bijstand voor aflossing schulden terecht in de vorm van een geldlening
Kosten curator, bewindvoerder, mentor, budgetbeheer
Voor de kosten van een curator, bewindvoerder en mentor kan bijzondere bijstand worden aangevraagd. Er bestaat recht op bijzondere bijstand indien aan twee voorwaarden wordt voldaan:
- Er moet sprake zijn van uit bijzondere omstandigheden voortvloeiende noodzakelijke kosten van bestaan. Bij curatele, onderbewindstelling en mentorschap heeft de rechter al vastgesteld dat de maatregel noodzakelijk is. Volgens de Centrale Raad van Beroep staat de noodzaak van de kosten hiermee vast. Het college heeft geen ruimte hiervan af te wijken en zelf de noodzaak te gaan beoordelen.
- De kosten kunnen naar het oordeel van het college niet uit het inkomen of vermogen worden voldaan. De wijze waarop de draagkracht wordt berekend en welk deel van het vermogen vrijgelaten wordt verschilt per gemeente.
Bij de kosten voor vrijwillig inkomensbeheer / budgetbeheer ligt het anders. Bij een aanvraag bijzondere bijstand heeft het college dan wel de ruimte te beoordelen of de kosten al dan niet noodzakelijk zijn. Zelfs als de kosten noodzakelijk zijn kan de aanvraag bijzondere bijstand nog worden afgewezen omdat sprake is van een toereikende voorliggende voorziening, bijvoorbeeld omdat de gemeente zelf budgetbeheer aanbiedt.
Er bestaat in beginsel geen wettelijk recht op toekenning met terugwerkende kracht. Het is van belang de aanvraag tijdig in te dienen. Veel gemeenten hanteren bij een aanvraag bijzondere bijstand wel een vorm van terugwerkende kracht van twee of drie maanden (buitenwettelijk begunstigend beleid). Dit is dan in de beleidsregels van de gemeente opgenomen.
Het behoort tot de taak van de curator en bewindvoerder om tijdig bijzondere bijstand bij de gemeente aan te vragen. Gebeurt dat niet dan is hij aansprakelijk voor de schade.
UitsprakenMeer informatie
Rechtspraak beschermingsbewind
- Onderbewindstelling: noodzaak kosten staat vast
- Kosten bewindvoering eerst uit vermogen voldoen (gemeente hanteert lage vermogensgrens)
- Gemeente mag extra info (w.o. plan van aanpak) vragen bij aanvraag bijzondere bijstand beschermingsbewind
- Ten onrechte afwijzing bijzondere bijstand: opgevraagde stukken niet relevant, noodzaak staat vast
- Intakekosten vanwege wijziging bewindvoerder, noodzaak staat niet vast
- Gratis beschermingsbewind GKB Groningen geen toereikende voorliggende voorziening
- Ten onrechte slechts 75% kosten vergoed: niet aan gemeente te beoordelen of budgetbeheer voorliggend is
- Extra tarief ivm problematische schulden, het is niet aan gemeente om te beoordelen of dit noodzakelijk is
- Bijzondere bijstand met terugwerkende kracht: moment opkomen entreekosten
- Afwijzing: aanvraag uiterlijk indienen op dag waarop kantonrechter machtiging heeft afgegeven
- Afwijzing aanvraag terugwerkende kracht, beleid termijn 3 maanden geldt niet voor opvolgend bewindvoerder
- Bij draagkracht mag rekening worden gehouden met (niet aangevraagde) rentedragende lening WSF
- Geen bijzondere bijstand voor kosten beheer PGB, omdat ook gekozen kan worden voor zorg in natura
- Geen bijzondere bijstand beschermingsbewind, aan wsnp-bewindvoerder vragen vtlb aan te passen
- Geen toekenning bijzondere bijstand voor kosten bewindvoerder met terugwerkende kracht 1
- Geen toekenning bijzondere bijstand voor kosten bewindvoerder met terugwerkende kracht 2
- Bijstand gestort op leefgeldrekening ipv beheerrekening, moet de gemeente nogmaals betalen?
- Gemeente Deventer handelt met 'gratis bewind' onrechtmatig ivm oneerlijke concurrentie met bewindvoerder
- Ambtshalve aansprakelijkstelling bewindvoerder vanwege niet tijdig aanvragen bijzondere bijstand
- Bewindvoerder aansprakelijk ivm niet aanvragen bijzondere bijstand 1
- Bewindvoerder aansprakelijk ivm niet aanvragen bijzondere bijstand 2
- Bewindvoerder aansprakelijk vanwege fout bij aanvragen bijzondere bijstand
- Aansprakelijkheid ivm niet aanvragen bijzondere bijstand kosten beschermingbewind en mentorschap
Rechtspraak curatele
- Bijzondere bijstand curatele: door ktr toegewezen kosten moeten worden vergoed
- Curatele: noodzaak kosten staat vast, kan niet uit eigen inkomen worden voldaan
- Geen bijzondere bijstaand voor kosten curator gelegen voor aanvraagdatum 1
- Geen bijzondere bijstaand voor kosten curator gelegen voor aanvraagdatum 2
Rechtspraak budgetbeheer:
- Ook voor vrijwillig budgetbeheer is bijzondere bijstand mogelijk
- Ook voor vrijwillig budgetbeheer is bijzondere bijstand mogelijk (vervolg 1)
- Ook voor vrijwillig budgetbeheer is bijzondere bijstand mogelijk (vervolg 2)
- Afwijzing bijzondere bijstand vrijwillig budgetbeheer, noodzaak niet aannemelijk gemaakt
- Afwijzing bijzondere bijstand kosten budgetbeheer omdat geen sprake is van noodzakelijke kosten van bestaan
- Afwijzing bijzondere bijstand vrijwillig budgetbeheer ivm passende en toereikende voorliggende voorziening 1
- Afwijzing bijzondere bijstand vrijwillig budgetbeheer ivm passende en toereikende voorliggende voorziening 2
- Afwijzing bijzondere bijstand vrijwillig budgetbeheer ivm passende en toereikende voorliggende voorziening 3
- Afwijzing bijzondere bijstand vrijwillig budgetbeheer ivm passende en toereikende voorliggende voorziening 4
- Afwijzing bijzondere bijstand vrijwillig budgetbeheer ivm passende en toereikende voorliggende voorziening 5
- Bijzondere bijstand voor kosten budgetbeheer
- Beƫindiging bijzondere bijstand budgetbeheer ivm Stadsbank als voorliggende voorziening, onzorgvuldig onderzoek
Nationale ombudsman:
Nieuws schuldinfo
- Bijzondere bijstand voor bankkosten
- Een DUO-lening afsluiten om de curator te betalen gaat de rechter te ver
- Gemeente mag inwoners niet vragen hun bewindvoerder te ontslaan
- Oeps! Bijstand uitbetaald op leefgeldrekening
- Gemeente mag 'plan van aanpak' opvragen bij aanvraag bijzondere bijstand
- Wie betaalt de bewindvoerder tijdens een schuldregeling?
- Bijzondere bijstand kosten beschermingsbewind, noodzaak staat vast
- Drempels bij aanvragen bijzondere bijstand beschermingsbewind
- Alternatief beschermingsbewind, zo eenvoudig is dat niet!
Kamervragen
- Stijgende bewindvoerderskosten ten laste van bijzondere bijstand
- Bijzondere bijstand op aan onkosten beschermingsbewind
Overige info
- Uitspraak Rechtbank Noord-Nederland ivm beschermingsbewind Groningen met noot
- Bijzondere bijstand aftoppen tot tarieven bewind door gemeente
- Deventer moet kosten voor particuliere bewindvoerders vergoeden
- Kosten bewindstelling frustreren gemeenten
- Verdiepend onderzoek naar de groep onderbewindgestelden
- Beschermingsbewind: Kwantitatief onderzoek naar ontwikkelingen en kosten voor gemeenten
Draagkracht bij loonbeslag, schuldregeling en WSNP
Er is alleen recht op bijzondere bijstand voor noodzakelijke kosten indien deze kosten naar het oordeel van de sociale dienst niet uit het besteedbaar inkomen voldaan kunnen worden, de zogenaamde draagkracht.
Als men een hoog inkomen heeft, maar vanwege een beslag op het inkomen feitelijk minder ontvangt, moet dan uitgegaan worden van het hogere inkomen (zonder beslagafdracht) of het feitelijk lagere inkomen?
De Centrale Raad voor Beroep (CRvB) heeft op 28 maart 2006 bepaald dat uitgegaan moet worden van het inkomen waarover men redelijkerwijze kan beschikken en dat is het inkomen dat overblijft na beslagafdracht. Door een uitspraak van de CRvB in 2017 is er discussie ontstaan of er sprake zou zijn van een koerswijziging. De CRvB heeft echter op 19 januari 2021 de oorspronkelijke uitleg nogmaals bevestigd.
Bij een minnelijk traject schuldhulpverlening en bij de WSNP zal hetzelfde gelden: betrokkene kan feitelijk over een lager inkomen beschikken, namelijk het 'vrij te laten bedrag' (vtlb). Voor kosten beschermingsbewind kan het vrij te laten bedrag op verzoek worden verhoogd. De CRvB heeft bepaald dat het college van B&W de verplichting kan opleggen om een dergelijk verzoek tot verhoging van de vtlb bij de wsnp-bewindvoerder in te dienen. In het minnelijk traject schuldhulpverlening kan een verzoek om bijzondere bijstand voor kosten beschermingsbewind worden afgewezen, wanneer met deze kosten in de vtlb-berekening geen rekening is gehouden. Het is verstandig voor kosten beschermingsbewind altijd eerst om aanpassing van het vrij te laten bedrag te vragen en pas als dat niet lukt bijzondere bijstand aan te vragen.
UitsprakenMeer informatie
Rechtspraak:
- Bij berekening draagkracht wel rekening houden met beslag op inkomen (CRvB) 1
- Bij berekening draagkracht wel rekening houden met beslag op inkomen (CRvB) 2
- Ook bij een hoge beslagvrije voet geen draagkracht, strijd met evenredigheidsbeginsel
- Bij berekening draagkracht rekening houden met beslag, eventueel tekortschietend besef (CRvB)
- Bij berekening draagkracht rekening houden met aflossingen indien 'niet betalen' tot hoge kosten leidt
- Berekening draagkracht in Wsnp aan de hand van verschil tussen 'vrij te laten bedrag' en bijstandsnorm
- Verplichting om WSNP-bewindvoerder te vragen kosten beschermingsbewind mee te nemen in vtlb-berekening
- Afwijzing bijz. bijstand beschermingsbewind, had bij minnelijke schuldhulp om hogere vtlb kunnen vragen
- Geen recht op aanvullende bijstand vanwege beslag op alleenstaande ouderkorting
- Geen recht op aanvullende bijstand (wwb) vanwege halvering van de beslagvrije voet
Meer informatie:
- Ook bij hoge beslagvrije voet geen draagkracht bijzondere bijstand
- Met loonbeslag toch recht op energietoeslag
- Bijzondere bijstand als vangnet bij loonbeslag
- Noot bij uitspraak CRvB 19 januari 2021 over draagkracht bij beslag
- Noot bij uitspraak CRvB 9 april 2019 over draagkracht en vtlb
- Voorbeeld bezwaarschrift afwijzing bijzondere bijstand ivm draagkracht
- Wie betaalt de bewindvoerder tijdens een schuldregeling?
- Is loonbeslag het gevolg van een tekortschietend besef van verantwoordelijkheid?
- Draagkracht bijzondere bijstand en minnelijke schuldregeling