Met één druk op de knop beslag op auto en brommer

Administratief beslag
Om beslag op een auto of brommer te leggen moest de deurwaarder voorheen op pad gaan om het voertuig daadwerkelijk waar te nemen. Wanneer de auto niet voor het huis van de debiteur, maar een paar straten verder of in het buitenland stond, kon er in feite geen beslag op worden gelegd. Sinds 1 april 2021 is dit probleem opgelost. De deurwaarder kan nu ook administratief beslag leggen. Van achter z’n bureau kijkt hij in het kentekenregister van het RDW en neemt waar dat een auto op naam van de debiteur staat. De deurwaarder maakt vervolgens een proces-verbaal op en zorgt voor inschrijving hiervan in het kentekenregister. Het proces-verbaal wordt vervolgens binnen drie dagen betekend aan de debiteur.
Beslag via het kentekenregister is niet alleen makkelijker, het zorgt er bovendien voor dat het kenteken niet kan worden overgeschreven op naam van een derde (zoals een koper). Deze tenaamstellingsblokkade is via de Online Voertuig Informatie van de RDW voor iedereen zichtbaar. Potentiële kopers worden hierdoor beter beschermd.
Het kentekenregister is overigens geen ‘eigendomsregister’. Het kan zijn dat de auto of brommer eigendom is van iemand anders. Als diegene kan aantonen eigenaar te zijn is het beslag niet geldig gelegd en dient het te worden opgeheven. 


Auto noodzakelijk
In bepaalde situaties kan de auto echt noodzakelijk zijn, bijvoorbeeld om te kunnen werken. Er geldt hiervoor geen algemeen beslagverbod. Wel kan beslag en executie onder omstandigheden misbruik van bevoegdheid opleveren. Het is aan de rechter om dit te beoordelen.
Wanneer de totstandkoming van een schuldregeling gefrustreerd wordt omdat een schuldeiser beslag op de auto legt die nodig is voor het werk en dreigt met verkoop, kan bij de rechtbank om een voorlopige voorziening WSNP worden gevraagd.
Mocht de debiteur om gezondheidsredenen volledig afhankelijk zijn van een (aangepaste) auto voor verplaatsingen buitenshuis, dan geldt er wel een beslagverbod. De auto is dan noodzakelijk voor de algemene dagelijkse levensbehoeften (artikel 447 lid 1, onder d Rv).


Beslag niet als oneigenlijk drukmiddel
De mogelijkheid van administratief beslag via het kentekenregister, zal tot een toename van beslag op auto’s, motoren en brommers leiden. Beslag leggen is echter niet geoorloofd wanneer redelijkerwijze voorzienbaar is dat de verwachte opbrengst lager zal zijn dan de kosten van het beslag en verkoop. Er is dan sprake van een toe- in plaats van afname van de schulden. Beslag mag niet uitsluitend als pressiemiddel worden gebruikt.

De kosten van beslag en verkoop komen ongeveer neer op € 550. Wanneer de schuldeiser niet BTW-plichtig is en dus de BTW niet kan verrekenen, zoals verzekeraars, verhuurders en de overheid, bedragen de kosten € 665.

De verwachte opbrengst is is voor auto's redelijk goed in te schatten door na te gaan wat de dagwaarde is. Zie hiervoor de ANWB-koerslijst. De opbrengst zal overigens bij een openbare verkoop lager zijn.
De deurwaarder heeft een eigen verantwoordelijkheid om een afweging te maken voordat hij beslag gaat leggen en zal zo nodig de opdracht tot beslaglegging moeten weigeren.

Het verbod om beslag te leggen bij een te lage verwachte opbrengst geldt overigens niet voor de debiteur die niet wil, maar wel kan betalen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een debiteur met vermogen in het buitenland waar de schuldeiser vanwege grensoverschrijdende problematiek lastig beslag op kan leggen. Door beslag als drukmiddel te gebruiken kan de debiteur aangespoord worden zijn vermogen aan te wenden om de vordering te betalen.
Het verbod om beslag te leggen geldt eveneens niet voor de belastingdienst wanneer de motorrijtuigenbelasting niet wordt betaald.


Betere bescherming
De mogelijkheid om administratief beslag op auto’s en brommers te leggen maakt deel uit van de Wet herziening beslag- en executierecht, die op andere onderdelen eerder van kracht is geworden. Zo zijn per 1 oktober 2020 de mogelijkheden om beslag op inboedel te leggen ingrijpend beperkt. Op niet bovenmatige inboedel mag de deurwaarder geen beslag meer leggen. Hetzelfde geldt bijvoorbeeld voor een fiets, TV en computer. Het bestaansminimum van de debiteur wordt hierdoor beter beschermd.
Daadwerkelijk verkopen van de inboedel gebeurde al niet veel. Het beslag op inboedel werd vooral gebruikt om naast loonbeslag een betalingsregelingen af te dwingen, met alle gevolgen van dien. Dit is met de wetswijziging aan banden gelegd.


Online verkoop
Wanneer er wel waardevolle goederen zijn en het komt tot een verkoop, dan heeft de wetswijziging het mogelijk gemaakt dat dit op moderne wijze via internet kan plaatsvinden. Voordeel is dat een groter publiek wordt bereikt en dat het goedkoper is. De betekent meer opbrengst en minder kosten.
De aankondiging van de verkoop gebeurt niet meer via een kostbare advertentie in de krant en het ‘aanslaan van een biljet’. In plaats daarvan vindt de aankondiging via internet plaats, waarbij vermeld wordt via welke website en gedurende welke periode er geboden kan worden. De KBvG heeft hiervoor een centrale website ingericht die te bereiken is via www.kbvg.nl/executieverkopen.


Meer informatie
- Parlementaire geschiedenis: Administratief beslag op motorrijtuigen en aanhangwagens
- Uitoefenen oneigenlijke druk aan banden gelegd
- Meer info beslag roerende zaken